Wat is het?
Het Wiel voor Gedragsverandering is een hulpmiddel om gedrag te begrijpen en te veranderen. Stel je een wiel voor: in het midden ervan bevindt zich het gedrag dat je wilt veranderen. Daaromheen zitten verschillende componenten die het gedrag beïnvloeden, zoals een reeks spaken en lagen die het wiel ondersteunen en sturen. Dit wiel gaat niet alleen over het identificeren van wat er moet veranderen, maar ook over het begrijpen van het ‘hoe’ en ‘waarom’ achter deze veranderingen.
Sour:ce: Dr. Lou Atkins (Auteur), Prof. Robert West (Auteur), Prof. Susan Michie, May 2014, The Behaviour Change Wheel
Handig voor:
Het Wiel voor Gedragsverandering wordt gebruikt voor:
-
-
- Gedrag begrijpen: Het helpt bij het ontleden van de factoren die bijdragen aan een bepaald gedrag.
-
- Het ontwerpen van veranderingsstrategieën: Door deze factoren te identificeren, wordt het gemakkelijker om gerichte veranderingsstrategieën te ontwikkelen.
-
- Verandering implementeren: Het biedt een gestructureerde aanpak voor het veranderen van gedrag, hetzij bij individuen, groepen of grotere populaties.
-
-
- In Gezondheidsbevordering: Voor het ontwerpen van campagnes die gezondere levensstijlkeuzes stimuleren.
-
- In Organisatieverandering: Om werknemers te helpen nieuwe processen of culturele verschuivingen aan te nemen.
-
- In Persoonlijke ontwikkeling: Voor individuen die hun gewoonten of gedrag willen veranderen.
- Lou Atkins, Robert West, Susan Michie, 2014, The Behaviour Change Wheel, Silverback Publishing.
- Social Change UK. (n.d.). A guide on the COM-B Model of Behaviour.
- UK’s Medical Research Council, (2010-2013), Behavioural Change Techniques Taxonomy Projec, http://www.bct-taxonomy.com
- Michie, S., Richardson, M., Johnston, M., Abraham, C., Francis, J., Hardeman, W., Wood, C. E. (2013). The behaviour change technique taxonomy (v1) of 93 hierarchically clustered techniques: building an international consensus for the reporting of behaviour change interventions. Ann Behav Med, 46(1), 81-95.
- Barker, F., Atkins, L., & De Lusignan, S. (2016). Applying the COM-B behaviour model and behaviour change wheel to develop an intervention to improve hearing-aid use in adult auditory rehabilitation. International Journal of Audiology, 55(sup3), S90-S98.
Proces:
Step 1: Define the Behaviour
Identificeer het gedrag dat je wilt veranderen. Wees zo specifiek mogelijk.
Step 2: Understand the Behaviour
Analyseer het gedrag grondig. Wat triggert het? Wat zijn de gevolgen? Wat zijn de overtuigingen en houdingen eromheen?
Step 3: Identify Influencing Factors
Kijk naar de factoren die dit gedrag beïnvloeden. Deze kunnen intern zijn, zoals iemands vaardigheden of emoties, of extern, zoals hun fysieke omgeving of sociale invloeden. We noemen ze de bronnen van gedrag.
Bronnen van gedrag Beschrijving Vermogen: Psychologisch Kennis, vaardigheid en kracht om een mentale activiteit uit te voeren Vermogen: Fysiek Fysieke vaardigheid, kracht Motivatie: Automatisch Automatische reactie, reflex Motivatie: Reflectief: Het reflectieve proces waarbij de plannen en evaluaties betrokken zijn om een bepaald gedrag uit te voeren. Mogelijkheid: Fysiek Mogelijkheden geboden door de omgeving met betrekking tot: tijd, locatie … Gelegenheid: Sociaal Gelegenheid die wordt geboden door interpersoonlijke invloed. Voorbeeld:
Doelgedrag Ziekenhuispersoneel desinfecteert de handen met alcoholgel in situaties met een hoog risico.
COM-B componenten Wat moet er gebeuren om het doelgedrag te laten plaatsvinden? Is er behoefte aan verandering? Fysieke mogelijkheden De fysieke vaardigheden hebben om handen schoon te maken Geen verandering nodig aangezien ziekenhuispersoneel over deze vaardigheden beschikt Psychologisch vermogen De juiste techniek kennen om handen schoon te maken Geen wijziging nodig aangezien kennis van handreinigingstechnieken voldoende is Weten hoe je ‘als-dan’-regels maakt om handreiniging te stimuleren Verandering nodig omdat ziekenhuispersoneel niet altijd weet hoe ze if-then regels moeten maken en routinematig toepassen Fysieke gelegenheid Alcoholgel beschikbaar hebben Geen verandering nodig aangezien er gel beschikbaar is aan elk bed Sociale kans Zie hoe senior zorgverleners hun handen schoonmaken met alcoholgel Verandering nodig omdat het personeel niet altijd ziet dat senior zorgverleners hun handen schoonmaken met alcoholgel Reflectieve motivatie geloven dat vaker alcoholgel gebruiken de overdracht van infecties zal verminderen Geen verandering nodig aangezien onderzoeksliteratuur aantoont dat medewerkers oud zijn met deze overtuigingen Geloven dat consistente handhygiëne betere cognitieve en zelfregulerende vaardigheden vereist Verandering nodig omdat het personeel de waarde van deze vaardigheden niet noodzakelijk erkent Automatische motivatie Vaste routines en gewoonten hebben voor het reinigen van de handen Verandering nodig om routine en gewoontevorming tot stand te brengen Step 4: Develop Intervention Strategies:
Ontwikkel op basis van je begrip strategieën om deze invloedsfactoren aan te pakken. Dit kan te maken hebben met onderwijs, motivatie of veranderingen in de omgeving.
Interventie Functie Beschrijving Onderwijs Kennis en begrip van een onderwerp vergroten. Overtuiging Een boodschap gebruiken om de overtuigingen, de houding en het gedrag van mensen te veranderen. Stimulering De verwachting van beloning creëren. Dwang De regels/wetten maken of veranderen. Opleiding Een vaardigheid aanleren Inschakeling Beperk barrières om specifieke mogelijkheden en/of kansen te vergroten. Modelleren Een voorbeeld stellen waar mensen naar kunnen streven. Herstructurering van het milieu De fysieke en/of sociale context veranderen Beperkingen Regels en beperkingen gebruiken om het gebruik van concurrerend gedrag te beperken. Voorbeeld:
Interventiefunctie Definitie Voorbeeld van interventiefunctie Onderwijs Kennis of begrip vergroten Informatie verstrekken om gezond eten te promoten Overtuiging Communicatie gebruiken om positieve of negatieve gevoelens op te wekken of actie te stimuleren Beelden gebruiken om meer lichaamsbeweging te motiveren Stimulering Een verwachting van beloning creëren Prijstrekkingen gebruiken om pogingen om te stoppen met roken te stimuleren Dwang Een verwachting van straf of kosten creëren De financiële kosten verhogen om overmatig alcoholgebruik te verminderen Opleiding Vaardigheden overbrengen Geavanceerde rijopleiding om veiliger rijden te bevorderen Beperking Regels gebruiken om de kans om het doelgedrag te vertonen te verkleinen (of om het doelgedrag te vergroten door de kans om concurrerend gedrag te vertonen te verkleinen) Een verbod op de verkoop van oplosmiddelen aan personen onder de 18 om het gebruik voor intoxicatie te verminderen Herstructurering van het milieu De fysieke of sociale context veranderen Op het scherm vragen stellen aan huisartsen over rookgedrag Modelleren Een voorbeeld zijn voor mensen om na te streven of te imiteren Het gebruik van scènes uit tv-drama waarin veilig vrijen voorkomt om condoomgebruik te stimuleren Inschakeling Middelen vergroten/barrières verkleinen om capaciteiten (buiten onderwijs en opleiding) of kansen (buiten herstructurering van het milieu) te vergroten Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken, medicatie voor cognitieve stoornissen, chirurgie om obesitas te verminderen, prothesen om lichaamsbeweging te bevorderen Step 5: Implement the Change
Zet je strategieën om in actie. Dit kan het uitrollen van een programma, het houden van workshops of het aanpassen van de omgeving inhouden.
Step 6: Evaluate and Adjust
Evalueer ten slotte de effectiviteit van je veranderingen. Werken ze? Zo niet, wat kan er worden aangepast voor betere resultaten?
Sources
Tool
-
Toepassing:
Dit hulpmiddel is ongelooflijk veelzijdig en kan worden toegepast in verschillende scenario’s, zoals:
-
